6413 Sayılı TSK Disiplin Kanunu
Amaç, Kapsam ve
Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; Türk Silahlı Kuvvetlerinde etkin bir disiplin
sisteminin tesisi, muhafazası ve idamesine ilişkin usul ve esasları
belirlemektir.
Kapsam
MADDE
2 – (1) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/87 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/86 md.) Bu
Kanun; askeri hâkimler hariç subaylar, astsubaylar, uzman erbaşlar, sözleşmeli
erbaş ve erler, erbaş ve erler ile askeri öğrencileri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Amir: Kadro ve
kuruluş yönünden bağlı olunan kimse ile amir olarak yetkilendirilmiş olan diğer
kişileri,
b) Disiplinsizlik:
Bu Kanuna göre disiplin cezası ile cezalandırılan fiil ve hâlleri,
c) Disiplin amiri:
Bu Kanunla disiplin cezası vermeye yetkili kılınmış ilk amiri,
ç) Disiplin
amirleri: Disiplin amiri ile üst disiplin amirlerini,
d) Disiplin cezası:
Disiplinsizlik nedeniyle yetkili kişi veya kurullar tarafından verilen ve bu
Kanunda gösterilmiş olan yaptırımları,
e) Disiplin
soruşturması: Disiplinsizlik yapan personel hakkında karar vermek amacıyla
disiplin amirleri tarafından yapılan veya yaptırılan araştırma ve incelemeyi,
f) Tahkikat:
Disiplin cezasının belirlenmesi de dâhil olmak üzere, disiplin kuruluna sevk
edilen personel hakkında yapılan tüm faaliyetleri,
g) (Değişik: 22/1/2015-6586/99 md.) Üst disiplin
amirleri: Disiplin amirinin kadro ve kuruluş yönünden bağlı bulunduğu ve
disiplin cezası verilecek personelden makam yahut rütbe veya kıdemce büyük olan
yetkili sıralı tüm amirleri,[1]
ifade eder.
(2) Bu Kanunda
tanımlanmamış kavram ve terimler için, 4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunundaki tanımlar esas alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Disiplinsizliğin
oluşması ve disiplin cezalarının niteliği
MADDE 4 – (1) Disiplinsizlik;
bu Kanunda ayrıca hüküm bulunmayan hâllerde, kasten veya taksirle işlenebilir.
(2)
Aynı fiil nedeniyle bu Kanunda yazılı disiplin cezalarından birden fazlası
verilemez.
(3)
Bir fiilin birden fazla disiplinsizlik teşkil etmesi hâlinde ağır olan disiplin
cezası verilir.
(4)
Bir fiilin diğer kanunlar kapsamında idari yaptırıma bağlanmış olması, aynı
fiile bu Kanun kapsamında disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmez.
(5)
İlave hizmet ve görev yükümlülüğü sonucunu doğuran disiplin cezaları
kapsamında, kamu veya hizmet yararına olmayan keyfî görevler verilemez.
Disiplin
soruşturması veya tahkikatın adli soruşturma veya kovuşturmadan bağımsızlığı
MADDE 5 – (1) Herhangi bir
fiilden dolayı ilgili hakkında yapılan adli soruşturma veya kovuşturma, aynı
fiilden dolayı ayrıca disiplin soruşturması ve tahkikat yapılmasını, disiplin
cezası verilmesini ve bu cezanın yerine getirilmesini engellemez.
Takdir hakkının
kullanımı
MADDE 6 – (1) Bu Kanunla
disiplin cezası vermeye yetkilendirilmiş kişi ve kurullar, disiplin cezası
uygulanması ile ilgili takdir haklarını ölçülü, adaletli ve hakkaniyetli bir
şekilde kullanırlar.
(2)
Takdir hakkı mutlaka gerekçeli olarak kullanılır.
(3)
Takdir hakkı kullanılırken;
a)
Disiplinsizliğin işleniş biçimi,
b)
Disiplinsizliğin işlendiği zaman ve yer,
c)
Disiplinsizliğin askeri hizmete olumsuz etkisinin ağırlığı,
ç)
Meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığı,
d)
Disiplinsizlik yapan personelin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığı,
e)
Disiplinsizlik yapan personelin daha önceki disiplin durumu,
f)
Disiplinsizlik yapan personelin samimi ikrarı ve gösterdiği pişmanlık,
gibi
hususlar göz önüne alınır.
(4)
İtiraz üzerine yetkili makamlar tarafından verilen kararlar hariç olmak üzere,
hiçbir idari makam tarafından, disiplin cezası ile ilgili takdir hakkının
kaldırılması sonucunu doğuran bir karar verilemez veya uygulama yapılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Disiplin
Amirlerinin Görev ve Yetkileri
Disiplin
soruşturması ve yetkiler
MADDE 7 – (1) Maiyetinden
birinin disiplinsizlik teşkil edebilecek bir fiilini veya mesleğe aykırı tutum
ve davranışını herhangi bir şekilde öğrenen disiplin amirleri, olayın
araştırılması gerektiğine kanaat getirirse, yazılı olarak görevlendireceği
soruşturmacılar vasıtasıyla ya da şahsen disiplin soruşturması yapar.
(2) Disiplin
soruşturmacısı olarak tek bir kişi görevlendirilebileceği gibi en az üç kişiden
oluşan bir heyet de görevlendirilebilir.
(3) Disiplin
soruşturması, Genelkurmay Başkanınca gerek görülmesi hâlinde, Genelkurmay
Başkanlığı bünyesinde bu amaçla kurulmuş birimde görevli personel eliyle de
yürütülebilir.
(4) (Ek: 2/1/2017-KHK-681/88 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/87 md.) Milli
Savunma Bakanınca gerek görülmesi halinde Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığınca
da disiplin soruşturması yürütülebilir.[2]
(5) Heyet başkanı
hariç olmak üzere gerek görülmesi hâlinde, hakkında disiplin soruşturması
yapılacak kişiden rütbe veya kıdemce daha aşağıda heyet üyeleri
görevlendirilebilir.
(6) Disiplin
soruşturmacıları ve heyeti, kendilerini görevlendiren disiplin amiri adına;
disiplin soruşturmasıyla ilgili bilgi ve belgeleri toplama, savunma alma, tanık
dinleme, bilirkişi görevlendirme, keşif yapma, hâkim veya savcı kararı
gerektirmeyen durumlarda kriminal inceleme yaptırma da dâhil olmak üzere her
türlü inceleme yapma ve ilgili makamlarla yazışma yetkisini haizdir.
Disiplin amirinin disiplin cezası verme
yetkisi
MADDE 8 – (1) Disiplinsizliği tespit edilen personele disiplin amiri tarafından bu
Kanundaki esaslara uygun olarak disiplin cezası verilir.
(2) Bu Kanunda
belirlenmiş olan disiplinsizliklere nitelik ve ağırlıkları itibarıyla benzer
eylemlerde bulunanlara, eylemleri adli veya askeri suç teşkil etse dahi aynı
neviden disiplin cezaları verilebilir.
(3) Disiplin amiri
olabilmek için;
a) Amir konumunda
olunması,
b) Disiplin cezası
verilecek personelden rütbe veya kıdemce büyük olunması,
c) Disiplin cezası
verilecek kişinin subay, astsubay (…)[3] ve uzman
erbaş statüsünde olması hâlinde, ilgili mevzuata göre bu personele sicil verme
yetkisinin bulunması,3
gerekir.
(4) Disiplin
amirlerinin verebilecekleri cezalar ekli (1) sayılı çizelgede gösterilmiştir.
(5) Daha üst
rütbeli bir kadroya vekâleten atanan veya görevlendirilenler, vekâlet ettikleri
kadroda gösterilen rütbenin sahip olduğu disiplin cezasına ilişkin yetkileri
kullanır.
(6) Disiplin
cezasının tebliğinden önce disiplinsizlik yapan personelin disiplin amiri
değişmiş ise, disiplin cezası verme yetki ve sorumluluğu yeni disiplin amirine
geçer.
(7) Disiplin cezası
verme yetkisi bulunmayan amirler, kendilerine bağlı personelin
disiplinsizlikleri hakkında disiplin amirine başvurabilir.
(8) (Ek: 22/1/2015-6586/100 md.) Amir
değişikliğini meydana getiren; bir aydan fazla süreli kurs ile bir aydan fazla
üç aydan az süreli geçici görevlendirmelerde disiplin amiri olabilmek için
üçüncü fıkranın (c) bendinde düzenlenen sicil verme yetkisinin bulunması şartı
aranmaz.
(9) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/73 md.; Aynen kabul:
1/2/2018-7070/59 md.) 31/7/1970 tarihli ve 1325 sayılı Millî Savunma
Bakanlığı Görev ve Teşkilâtı Hakkında Kanunun 1 inci maddesinde sayılan
makamlara atananlardan; anılan maddenin dokuzuncu fıkrasındakiler rütbe
karşılıkları, Özel Kalem Müdürü, Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri ile taşra
teşkilatındaki makam sahipleri albaylar, şube müdürleri ise yarbaylar gibi, bu
Kanuna tabi personele disiplin veya üst disiplin amiri olarak ek-1 sayılı
çizelgede gösterilen cezaları verebilirler.
Üst disiplin amirlerinin disiplin cezası
verebileceği hâller
MADDE 9 – (1) Bu Kanunda belirlenmiş istisnalar hariç, aşağıdaki hâllerde
disiplin soruşturması yapma ve disiplin cezası verme görev ve yetkisi üst
disiplin amirleri tarafından da kullanılabilir:
a) Disiplinsizlik,
daha ağır bir disiplin cezası verilmesi amacıyla kendisine iletilmiş veya
kendisi tarafından buna gerek görülmüşse
b) Disiplinsizliğe
bizzat şahit olmuşsa
c) Disiplinsizlik,
resmî saygınlığına ve makamına karşı işlenmişse
ç) Disiplinsizlik,
emri altında bulunan çeşitli kıta, karargâh ve kurumlara bağlı birden fazla
kişi tarafından işlenmişse
d) Bu Kanuna göre cezalandırılması zorunlu
olan bir disiplinsizlik, bilinmesine rağmen kendinden önceki disiplin amirleri
tarafından cezasız bırakılmışsa
(2) Birinci fıkra
kapsamındaki yetkilerin üst disiplin amirlerince kullanılmaması durumunda,
disiplin cezası verme görev ve yetkisi disiplin amiri tarafından kullanılır.
Disiplin amirlerinin ikaz ve disiplin
eğitimine alma yetkisi
MADDE 10 – (1) Amirlerin; maiyetine hatalarını göstermesi, maiyetini eleştirmesi,
sözlü veya yazılı olarak ikazı disiplin cezası sayılmaz.
(2) Disiplin
amirleri, disiplin yönünden eğitilmesine ve ıslah edilmesine katkı sağlamak
amacıyla maiyetine ilave görev ve sorumluluklar verebilir. Verilecek görev ve
sorumluluklar; işlenen fiilin niteliğine, personelin statüsüne, rütbesine ve
makamına uygun ve ölçülü olur. Bu kapsamda verilen görevler hizmete yönelik
emir olarak kabul edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Subay, Astsubay
(…)[4] ve Uzman Erbaşlar
ile Sözleşmeli Erbaş ve Erler Hakkında Uygulanacak Cezalar ve Cezalandırmayı
Gerektiren Disiplinsizlikler4
Disiplin cezaları4
MADDE 11 – (1) Subay, astsubay (…)4 ve uzman erbaşlar ile sözleşmeli
erbaş ve erler hakkında verilebilecek disiplin cezaları ağırlık derecesine göre
aşağıda belirtilmiştir:4
a) Uyarma
b) Kınama
c) Hizmete kısmi
süreli devam
ç) Aylıktan kesme
d) Hizmet yerini
terk etmeme
e) Oda hapsi
f) Silahlı
Kuvvetlerden ayırma
(2) Uyarma, kınama,
hizmete kısmi süreli devam ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri
tarafından; hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezaları disiplin kurulları
ve disiplin amirleri tarafından; Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası yüksek
disiplin kurulları tarafından verilir.
Disiplin cezalarının yerine getirilme
şekilleri
MADDE 12 – (1) Uyarma cezası; personele, görevinin icrasında veya hâl ve
hareketlerinde daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
(2) Kınama cezası;
personele, görevinin icrasında veya hâl ve hareketlerinde kusurlu olduğunun
yazı ile bildirilmesidir.
(3) Hizmete kısmi
süreli devam cezası; disiplin cezası verilen personele mesai sonrasında günde
üç saati ve her hâlde saat 24.00’ü geçmeyecek şekilde, kadro görevinde veya
kadro görevi dışında statüsüne uygun askeri hizmetlerin yaptırılmasıdır. Ceza,
tatil günleri dışında yerine getirilir ve cezanın yerine getirilmesi esnasında
personel hizmette sayılır. Cezanın yerine getirilme şekline ilişkin hususlar,
cezayı veren disiplin amiri tarafından ilgiliye tebliğ edilir.
(4) Aylıktan kesme
cezası; disiplin cezası verilen personelin, sosyal güvenlik mevzuatına göre
hesaplanan prime esas kazanç tutarından ekli (1) sayılı çizelgede belirtilen
oranlarda kesinti yapılmasıdır. Ceza, aylığı tahakkuk ettiren birimce
personelin aylığından kesilmek suretiyle yerine getirilir. Aylıktan kesme tam
lira üzerinden yapılır ve kuruşlar dikkate alınmaz.
(5) Hizmet yerini
terk etmeme cezası; personelin mesai bitiminden sonra görev yaptığı yerden
ayrılmayıp resmî daire, kışla, eğitim alanları ile sair yerlerdeki hizmetine
devam etmesidir. Bu ceza disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye
göre; disiplin kurulları tarafından dört ila on güne kadar verilebilir. Ceza
verilen personel için uygun bir yatma yeri tahsis edilir. Tatil günlerinde
cezanın yerine getirilmesine ara verilir. Cezanın yerine getirilmesi sırasında,
hizmete ilişkin hâller hariç, günde toplam bir saati geçmemek üzere ziyaretçi
kabul edilebilir.
(6) Oda hapsi
cezası; bu amaçla tahsis edilecek hapis odasında yerine getirilir. Hapis
odalarının kapısında nöbetçi bulundurulur. Oda hapsi cezası alan personel,
cezanın yerine getirilmesi süresince emir veremez ve genel hizmet yapamaz.
Ceza;
a) Seferberlik ve
savaş zamanında;
1) Bu Kanunda
belirlenmiş tüm disiplinsizlik hâllerinde disiplin amirleri tarafından ekli (1)
sayılı çizelgeye göre verilebilir.
2) Bu Kanuna göre
hizmet yerini terk etmeme cezası ile cezalandırılmayı gerektiren disiplinsizlik
hâllerinde, disiplin kurulları tarafından on günden otuz güne kadar verilebilir.
b) Barış zamanında;
Türk karasuları dışında bulunan gemilerde görev yapan personele, sadece
buralarda bulunduğu süre içinde işledikleri ve hizmet yerini terk etmeme cezası
ile cezalandırılmayı gerektiren disiplinsizlikler için gemi komutanı tarafından,
14 üncü maddede belirlenmiş esaslar çerçevesinde verilebilir.
Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası
MADDE 13 – (1) Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası, personelin tabi olduğu mevzuat
hükümlerine göre Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesilmesi veya durumuna
göre sözleşmesinin feshedilmesi sonucunu doğurur. Bu cezayı alanlar,
seferberlik ve savaş hâlleri haricinde Türk Silahlı Kuvvetlerinde herhangi bir
şekilde görev alamazlar. (Ek cümle:
1/2/2018-7073/90 md.)
Yükümlülük veya sözleşme süresi sona ermeden Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası
alan personel, kalan yükümlülük veya sözleşme süresince Milli Savunma Bakanlığı
ve/veya Türk Silahlı Kuvvetleri nam ve hesabına verilen eğitimler, kurslar ve
seminerler sonucunda elde ettikleri diploma, sertifika, uzmanlık belgesi, kurs
bitirme belgesini kullanamazlar ve bunlara bağlı olarak herhangi bir meslek
icra edemezler.
(2) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/91 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/90 md.) Silahlı
Kuvvetlerden ayırma cezası; Milli Savunma Bakanlığı ve kuvvet komutanlıklarında
oluşturulacak yüksek disiplin kurulları tarafından verilir. Kararlar, ilgisine
göre Milli Savunma Bakanı veya ilgili kuvvet komutanı onayı ile yerine
getirilir. General ve amiraller hakkında ise Genelkurmay Başkanlığında teşkil
edilecek yüksek disiplin kurulu tarafından verilir ve yerine getirilir.
(3) Silahlı
Kuvvetlerden ayırma cezası; disiplin amirlerinden en az ikisinin teklifi
üzerine yüksek disiplin kurulları tarafından verilebileceği gibi, eldeki bilgi
ve belgelere göre yüksek disiplin kurulları tarafından resen de verilebilir.
Genelkurmay Başkanı veya Milli Savunma Bakanının eldeki bilgi ve belgelere ya
da gerekli görmesi üzerine yaptırdığı disiplin soruşturması sonucuna göre
hakkında bu cezanın verilmesine kanaat getirdiği personelin dosyaları bir karar
verilmek üzere doğrudan yetkili yüksek disiplin kuruluna sevk edilir.[5]
(4) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/91 md.;
Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7073/90 md.)
Kuvvet komutanlıklarında teşkil edilecek yüksek disiplin kurulları; kurmay
başkanının başkanlığında personel, istihbarat, harekât, lojistik ve genel plan
ve prensipler başkanları, tayin dairesi başkanı, hukuk hizmetleri başkanı veya
hukuk müşaviri ile yüksek disiplin kurulu işlemlerinin yürütülmesinden sorumlu
şube müdüründen oluşur. Genelkurmay Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu;
Genelkurmay Başkanının başkanlığında kuvvet komutanları ile Genelkurmay İkinci
Başkanı, Genelkurmay Personel Başkanı ve Genelkurmay Hukuk Hizmetleri Başkanından oluşur. Milli Savunma Bakanlığı merkez ve
taşra teşkilatında görevli personel hakkında karar vermek üzere teşkil edilecek
Milli Savunma Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu; Milli Savunma Bakanlığı
Müsteşarının başkanlığında personel ve hukuk hizmetlerinden sorumlu müsteşar
yardımcıları ile Personel Genel Müdürü ve Hukuk Müşavirinden oluşur. Yüksek
disiplin kurullarında kararlar oy çokluğu ile alınır. Oylar dağılırsa, hakkında
tahkikat yapılanın en çok aleyhinde olan oy, çoğunluk elde edilinceye kadar
kendisine daha yakın olan oya tabi olur.
(5) Yüksek disiplin kurulları; gerekli
gördükleri takdirde, ilgilinin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye,
ilgili birlik, kurum ve karargâhlardan bilgi almaya, hâkim veya savcı kararı
gerektirmeyen durumlarda kriminal inceleme yaptırma da dâhil olmak üzere her
türlü inceleme yaptırmaya, tanık ve bilirkişi dinlemeye, keşif yapmaya veya
yaptırmaya yetkilidirler.
(6)
Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasının verilmesine ilişkin sürecin; disiplin amirlerinin
teklifi ile başlatılması hâlinde süreci başlatan disiplin amiri tarafından,
diğer durumlarda ise yetkili komutanlıklar vasıtası ile yüksek disiplin
kurulları tarafından hakkında karar verilecek personelin savunması alınır.
Yazılı savunma haricinde, yüksek disiplin kurulu tarafından gerek görülmesi
veya personelin talepte bulunması hâlinde personel sözlü olarak da ifade
vermeye çağrılabilir. Firar ve izin tecavüzü gibi ilgilinin bulunamaması
nedeniyle savunma almayı imkânsız hâle getiren zorunlu hâller (…)[6]
gereğince verilecek Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasında savunma alınmaz.6
(7)
Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası alan yedek subaylar, ilgili kanunlara göre
belirlenen kalan askerlik hizmetlerini er rütbesi ile tamamlarlar.
(8)
Türk Silahlı Kuvvetlerinde sözleşmeli statü ile görev yapan personelin
sözleşmelerinin feshine ilişkin özel kanunlarındaki hükümler ile Türk Silahlı
Kuvvetlerinden ayırma ve çıkarmaya ilişkin diğer kanunlarda düzenlenmiş
hükümler saklıdır.
Cezanın
ağırlaştırılması ve disiplin amirlerinin takdir hakkı
MADDE 14 – (1) Disiplinsizliğin
işlendiği tarihten geriye doğru; iki yıl içinde aynı disiplinsizlikten dolayı
disiplin cezası alınmış olması veya bir yıl içinde aynı derece cezayı
gerektiren başka disiplinsizliklerden dolayı iki defa ceza alınmış olması
hâllerinde, Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası hariç, bir derece ağır ceza
verilir.
(2)
Disiplin amirleri, personelin; olumlu hizmet, sicil ve disiplin safahatı ile
eylemin niteliğini göz önüne alarak bir derece hafif ceza uygulayabilir.
(3)
Disiplin amirleri, uyarma, kınama ve hizmete kısmi süreli devam cezalarını
gerektiren disiplinsizliklerinden dolayı personeline disiplin cezası
vermeyebilir.
(4)
Maiyetinden birinin hizmet yerini terk etmeme cezasını gerektiren disiplinsizliğini
tespit eden disiplin amiri; yetkisi dâhilinde disiplin cezası verebileceği
gibi, hizmet, sicil ve disiplin safahatı ile eylemin niteliğini göz önüne
alarak bu personeli disiplin kuruluna da sevk edebilir.
(5)
Barış zamanında, Türk karasuları dışındaki gemilerde hizmet yerini terk etmeme
cezası gerektiren bir disiplinsizlik yapan personele, eylemin niteliği ve
disipline olan olumsuz tesiri göz önüne alınarak gemi komutanı tarafından
hizmet yerini terk etmeme cezası yerine ekli (1) sayılı çizelgeye uygun olarak
oda hapsi cezası verilebilir. Verilen bu cezanın karasuları dışında yerine
getirilemeyen kısmı hizmet yerini terk etmeme cezası olarak yerine getirilir.
Uyarma cezasını
gerektiren disiplinsizlikler
MADDE 15 – (1) Uyarma cezasını
gerektiren disiplinsizlikler şunlardır:
a)
Emri mütalaa etmek: Usulüne uygun olarak kendisine verilmiş olan bir emir
üzerine; emrin uygun olmadığı, yanlış verildiği, yapılamayacağı ve benzeri
şekillerde amirini alenen eleştirmek veya amire karşı itirazda bulunmaktır. Amir
tarafından karar verilene kadar astın fikrini savunması veya emrin kanunsuz
olduğu hususundaki kanaatini belirtmek için amire yaptığı itiraz, bunları
yaparken oluşabilecek diğer disiplinsizlikler saklı kalmak kaydıyla bu kapsamda
disiplinsizlik teşkil etmez.
b)
Görevde kayıtsızlık: Görevdeyken, yetkili makamlar tarafından izin verilen
durumlar haricinde görevle veya askeri hizmetle ilgisi olmayan işlerle
uğraşmaktır.
c)
Hizmet dışındayken amir veya üste saygısızlık: Hizmet dışında, bilinen ve
tanınan amir veya üstlere karşı saygısızlık teşkil edebilecek fiillerde
bulunmaktır.
ç)
Mesai çizelgesine uymamak: Özürsüz veya izinsiz olarak, mesaiye geç gelmek veya
erken ayrılmak veya günlük mesai çizelgesine riayet etmemektir.
d)
Kılık ve kıyafeti bozuk olmak: Kılık ve kıyafet ile ilgili olarak nizamlarda ve
önceden belirlenmiş kurallara riayet etmemektir.
e)
Usulsüz müracaat veya şikâyette bulunmak: Türkiye Büyük Millet Meclisine
yapılan müracaatlar hariç olmak üzere, kanun ve nizamlarla belirlenmiş usul ve
kurallara riayet etmeden yazılı, sözlü veya elektronik olarak müracaat veya
şikayette bulunmaktır.
f)
İsraf etmek: Yetkili makamlarca belirlenmiş tasarruf tedbirlerine riayet
etmemek veya kullanımına sunulan kamu kaynağının harcanmasında gösterilmesi
gereken makul seviyedeki özeni göstermemektir.
g)
Saygısız davranmak: Aynı rütbe veya kıdemde bulunulan ya da amir veya maiyet
ilişkisi içinde olunmayan kişilere söz ve hareketlerle sataşmak veya kötü
muamelede bulunmaktır.
ğ)
Başkalarını kötülemek: Amirleri, üstleri veya çalışma arkadaşları hakkında ve
onların bulunmadığı ortamlarda, onların işlem, eylem ve kişilikleri hakkında
kötüleyici veya konuştuğu kişilerde kötü intiba yaratacak tarzda olumsuz sözler
söylemektir.
h)
Askeri nezaket kurallarına uymamak: Nizamlarla belirlenmiş olan askeri görgü,
protokol ve davranış kurallarına aykırı bir biçimde tavır ve davranışlarda
bulunmaktır.
ı)
Hizmet haricinde yalan söylemek: Amir veya üstü tarafından denetim ve gözetim
sorumluluğu kapsamında sorulan sorulara kasten doğru yanıt vermemektir.
i)
Selamlama yapmamak: Selamlama ile ilgili olarak nizamlarla belirlenmiş
kurallara riayet etmemektir.
j)
Zamana riayet etmemek: Belirli zamanda yapılması gereken faaliyetlerde özürsüz
olarak geç kalmaktır.
k)
Mesai dışında aşırı alkol kullanımı: Mesai dışında sivil veya üniformalı olarak
aşırı alkol alarak kişisel veya kurumsal imaj kaybı oluşturacak olumsuz
davranışlarda bulunmaktır.
l)
Görev dönüşü tekmil vermemek: Verilmiş bir emrin icrası veya sonuçları hakkında
emri verene bilgi vererek müteakip emirlerini almamaktır.
m)
Kişisel ve çevre temizliğine dikkat etmemek: Askeri hizmet esnasında
belirlenmiş olan kişisel veya çevre temizliği ile ilgili kurallara riayet
etmemektir.
n)
Kendini geliştirmede yetersiz kalmak: Görevini etkin olarak yapabilmesini
sağlayacak bilgi ve görgünün kazanılmasında göstermesi gereken gayreti
göstermemektir.
Kınama cezasını
gerektiren disiplinsizlikler
MADDE 16 – (1) Kınama cezasını
gerektiren disiplinsizlikler şunlardır:
a)
Amir veya üste nezaketsizlik: Hizmette veya hizmete ilişkin hâllerde amir veya
üste karşı saygısızlık teşkil edecek nitelikte olmayan ancak askeri nezaket,
protokol ve terbiye kurallarına aykırılık teşkil eden fiillerde bulunmaktır.
Askeri nezaket, protokol ve terbiye kurallarının astlara veya maiyete önceden
ilan veya tebliğ olunması veya bu disiplinsizliği yapan kişinin makam ve
rütbesi itibarıyla bu kuralları biliyor olması gerektiğinin objektif olarak
kabul görmesi hâlinde disiplin cezası verilebilir.
b)
Meslek etiğine aykırı davranışta bulunmak: Önceden ilan veya tebliğ edilmiş
olan mesleki etik davranış kurallarına aykırı şekilde tavır ve davranışlarda
bulunmaktır.
c)
Küfürlü konuşmak: Aynı rütbe veya kıdemdeki arkadaşlarına veya astlarına karşı,
terbiye ve adaba uygun olmayan sözlerle konuşmaktır.
ç)
Askeri silsileyi bozarak hareket etmek: Müsaade edilmediği hâlde veya durumun
gerektirdiği hâller haricinde, herhangi bir talebini askeri silsileye riayet
etmeyerek doğrudan daha üst amirlerine iletmektir.
d)
Uygun olmayan hitaplarda bulunmak: Çevresindekilere; nizamlar, emirler ve
askeri teamüller ile belirlenmiş olan hitap şekilleri haricinde hitaplarda
bulunmaktır.
e)
Sorumluluktan kaçmak: Kanun ve nizamlar ile kendisine tevdi edilmiş görevlerin
gerektirdiği sorumluluğu üstlenmekten imtina ettiğini gösterecek tavır ve
davranışlarda bulunmaktır.
f)
Askeri eşyayı uygun kullanmamak: Hizmete tahsisli bir askeri eşyayı düzgün ve
talimatlara uygun kullanmayarak onun zarar görmesine veya aşırı yıpranmasına
sebebiyet vermektir.
g)
Sağlığın korunması kurallarına uymamak: Sağlığın korunması veya salgın ve
bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için yetkili makamlarca yürürlüğe konulmuş
tedbirlere uymamak veya hizmet verdiği ortamdaki kişilerin sağlığını tehlikeye
düşürecek fiillerde bulunmaktır.
Hizmete kısmi
süreli devam cezasını gerektiren disiplinsizlikler
MADDE 17 – (1) Hizmete kısmi
süreli devam cezasını gerektiren disiplinsizlikler şunlardır:
a)
Üste saygısızlık: Hizmette veya hizmete ilişkin hâllerde üste gösterilmesi
gereken saygıyı kasıtlı olarak göstermemek veya yetkili olduğu durumlarda üstün
yapmış olduğu ikaz, tenkit veya muahezeyi saygı ile kabul edip dinlememektir.
b)
Görev yerini izinsiz terk etmek: Kıtasından veya görev yerinden yirmi dört
saati geçmeyecek şekilde kaçmak veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın
mesaiye bir tam mesai günü gelmemektir.
c)
Temaruz: Bazı isteklerini yerine getirmek, kişisel bir menfaat sağlamak, görev
veya sorumluluktan kaçmak gibi amaçlarla hastalığını abartmak veya olmadığı
hâlde bir rahatsızlığı varmış gibi göstererek sağlık kuruluşlarına sevkini
sağlamak suretiyle günlük mesainin bir kısmına katılmamaktır.
ç)
Uygunsuz davranışlarda bulunmak: Türk Silahlı Kuvvetlerine ve temsil ettiği
makam, rütbe veya statünün onur ve vakarına uygun olmayan fiillerde
bulunmaktır.
d)
Ketum davranmamak: Görevi ile ilgili gizli olmayan ancak açıklanmaması gereken
bir bilgiyi yetkisiz kişilerin öğrenebileceği bir şekilde açıklamaktır.
Aylıktan kesme
cezasını gerektiren disiplinsizlikler
MADDE 18 – (1) Aylıktan kesme
cezasını gerektiren disiplinsizlikler şunlardır:
a)
Amire saygısızlık: Hizmette veya hizmete ilişkin hâllerde amire gösterilmesi
gereken saygıyı kasıtlı olarak göstermemek veya amirin yapmış olduğu ikaz,
tenkit veya muahezeyi saygı ile kabul etmemektir.
b)
Yalan söylemek: Askeri hizmete ilişkin veya görevle ilgili konu ve durumlarda
amirlere veya bilgi vermekle yükümlü olduğu kişi ve makamlara kasıtlı olarak
gerçeğe aykırı ve yanlış beyanda bulunmaktır.
c)
Hizmetle ilgisi olmayan emir vermek: Maiyetine hizmetle ilgisi olmayan emir
vermektir.
ç)
Maiyetinin gözetiminde ihmal göstermek: Astlarının ve emri altındakilerin
denetim, kontrol ve gözetiminde ihmal göstermektir.
d)
Ayrımcılık yapmak: Görevdeyken dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce,
felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım yaparak işlem tesis
etmek ve bu suretle görev yerinde huzursuzluğa neden olmaktır.
e)
Yasak edilen yerlere girmek: Resmî üniforma ile genelev, kumarhane, meyhane,
bar ve benzeri yerler ile girilmesi garnizon komutanlıklarınca yasaklanmış
diğer yerlere girmektir.
f)
Kayırma talep etmek: Özlük hakları ile ilgili ya da başka bir kişisel menfaat
temini için başkalarını aracı koyup, öncelik ve ayrıcalık talep etmektir.
g)
Maiyetinden hediye kabul etmek: Maiyetinde çalışan personel tarafından verilen
ve makul bir seviyenin üstünde maddi değeri olan bir hediyeyi kişisel menfaat
elde etmek amacıyla kabul etmektir.
ğ)
Hizmetteyken siyasi içerikli konuşmak: Mesai içerisinde veya hizmete ilişkin
durumlarda siyasi içerikli konuşmalar yapmaktır.
h)
Yasaklanmış faaliyetlere katılmak: Yetkili makamlarca yasaklanmış olan
toplantı, gösteri, yürüyüş ve benzeri faaliyetlere iştirak etmektir.
ı)
İzinsiz olarak garnizonu terk etmek: İzinli olmadığı hâlde görev yaptığı
garnizon hudutlarını terk etmektir.
i)
Ulaşım güvenliğini ihlal etmek: İzin, istirahat, hava değişimi, terhis ve
benzeri nedenlerle görev yerine gidiş ve dönüşlerde terörle mücadele kapsamında
emredilen yol güzergâhının dışına çıkmak, belirlenen günler dışında seyahat
etmek veya yapılan planlamaya aykırı seyahat etmektir.
Hizmet yerini
terk etmeme cezasını gerektiren disiplinsizlikler
MADDE 19 – (1) Hizmet yerini
terk etmeme cezasını gerektiren disiplinsizlikler şunlardır:
a)
Emre itaatsizlik: Kasıtlı olarak hizmete ilişkin bir emri tam yapmamak ya da
değiştirerek veya sınırını aşmak suretiyle yapmaktır.
b)
Kısa süreli kaçmak: Kıtasından veya görev yerinden yedi günü aşmayacak ve bu
süre içinde kendiliğinden gelecek şekilde kaçmak veya mesaiye gitmemektir.
c)
İzin süresini geçirmek: İzin, istirahat veya hava değişimi süresini yasal veya
kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın altı günü aşmayacak ve bu süre içinde
kendiliğinden gelecek şekilde geçirmektir.
ç)
Hizmete mahsus eşyaya zarar vermek: Harp malzemesini veya hizmete tahsis
edilmiş bir askeri eşyayı; kasıt, ihmal veya tedbirsizlik sonucu kaybetmek veya
hasara uğramasına sebebiyet vermektir.
d)
Hediye istemek veya borç almak: Maiyetinden veya astlarından hediye istemek
veya her ne şekilde olursa olsun borç almaktır.
e)
Maiyetinin disiplinsizliği hakkında soruşturma yapmamak: Maiyeti tarafından
işlenen bir disiplinsizliği öğrenmesine rağmen ceza vermeme takdir yetkisinin
bulunduğu hâller dışında kasten disiplin soruşturması yapmayarak
disiplinsizliği örtbas etmektir.
f)
Asta kötü muamele yapmak: Astına, askeri usul ve kurallar dışında kötü
davranmak, eziyet amacıyla hizmetini lüzumsuz yere güçleştirmek veya başkaları
tarafından kötü muamelede bulunulmasına müsamaha göstermektir.
g)
Nöbet talimatına aykırı hareket etmek: Maddi bir zarar doğmasına sebebiyet
vermeyecek şekilde, ilgili mevzuat kapsamındaki nöbet görevlerini yaparken,
nöbet yerini terk etmek veya belirlenmiş ve tebliğ edilmiş olan nöbet
talimatındaki kurallara aykırı hareket etmektir.
ğ)
Hoşnutsuzluk yaratmak: Çalıştığı mesai ortamında söz veya fiilleri ile hizmetin
yerine getirilmesini olumsuz yönde etkilemektir.
h)
Tahrik: Asker kişileri, amirlerine veya üstlerine karşı itaatsizliğe,
saygısızlığa, mukavemet göstermeye veya müessir fiil işlemeye tahrik veya
teşvik etmektir.
ı)
Sarhoşluk: Tıbbi raporla ispatlanmak veya gizlenemeyecek derecede olmak
şartıyla, göreve sarhoş gelmek veya görevdeyken alkollü içki içmektir.
i)
Kumar oynamak: Askeri mahâl içinde kumar oynamaktır.
j)
Yasak edilen malzemeyi bulundurmak: Kıta, karargâh ve kurumlarda ya da görev
esnasında bulundurulması veya kullanılması emirle yasak edilen cep telefonu,
bilgisayar, radyo, teyp, fotoğraf makinesi gibi görüntü, ses ve benzeri verileri
ve bilgileri kaydeden, depolayan veya ileten her türlü cihaz ve aletler ile
aksamlarını bulundurmak veya kullanmaktır.
k)
İzinsiz üyelik: Meslek kuruluşları, dernek ve vakıf üyelikleri ile spor
kulüplerinin faal üyeliklerine izin almaksızın girmektir.
l)
Disiplin cezasının yerine getirilmesine karşı gelmek: Yetkili kişi veya
organlar tarafından verilen disiplin cezalarının, idari yaptırımların veya
disiplinsizlik nedeniyle verilen görev ve sorumlulukların gereğinin yerine
getirilmesine karşı çıkmak ve bu kapsamda yapılması zorunlu olan görev ve
yükümlülükleri tam olarak yerine getirmemektir.
m)
Kavga etmek: Meşru savunmaya ilişkin şartlar saklı kalmak kaydıyla, askeri
mahâl içerisinde, fiilen birisine vurmaktır.
Silahlı
Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlikler
MADDE 20 – (1) Silahlı
Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlikler şunlardır:
a)
Aşırı borçlanmak ve borçlarını ödeyememek: Nafaka, trafik kazası, doğal afet,
personelin öngöremeyeceği şekilde ülke genelinde yaşanan olağanüstü ekonomik
dalgalanmalar, ani devalüasyonlar, sağlık ve tedavi giderleri ile kefillik ve
benzeri zorunluluk hâlleri hariç olmak üzere, aşırı derecede borçlanmaya düşkün
olmak ve bu borçlarını ödememeyi alışkanlık hâline getirmektir.
b)
Ahlaki zayıflık: Görevine, sosyal ve aile yaşantısına zarar verecek derecede
menfaatine, içkiye, kumara düşkün olmak veya Türk Silahlı Kuvvetlerinin
itibarını sarsacak şekilde yüz kızartıcı, utanç verici veya toplumun genel
ahlak yapısına aykırı fiillerde bulunmaktır.
c)
Hizmete engel davranışlarda bulunmak: Devletin ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin
itibarına zarar verecek nitelikte tutum ve davranışlarda veya ağır suç veya
disiplinsizlik teşkil eden fiillerde bulunmaktır.
ç)
Gizli bilgileri açıklamak: Yetkisi olmadığı hâlde, devletin güvenliği ile iç ve
dış siyasi yararlarına ilişkin elde ettiği gizli bilgileri yetkisiz kişi ve
kuruluşlara vermek, ulaştırmak veya açıklamaktır.
d)
İdeolojik veya siyasi amaçlı faaliyetlere karışmak: Siyasi partilere girmek,
ideolojik veya siyasi faaliyetlere karışmak, ideolojik veya siyasi amaçlarla
disiplini bozucu tavır ve davranışlarda bulunmaktır.
e)
Uzun süreli firar etmek: Geçerli bir mazereti olmaksızın kesintisiz olarak bir
yıldan fazla süre ile izin süresini geçirmek veya firar hâlinde bulunmaktır.
f)
Disiplinsizliği alışkanlık hâline getirmek: Disiplini bozucu tavır ve
davranışlarda bulunmayı alışkanlık hâline getirmek veya aldığı disiplin
cezalarına rağmen ıslah olmamaktır.
g)
İffetsiz bir kimse ile evlenmek veya böyle bir kimse ile yaşamak: İffetsizliği
anlaşılmış olan bir kimse ile bilerek evlenen veya evlilik bağını devam
ettirmekte veya böyle bir kimseyi yanında bulundurmakta veya karı koca gibi
herhangi bir kimse ile nikahsız olarak devamlı surette yaşamakta ısrar
etmektir.
ğ)
Gayri tabii mukarenette bulunmak: Bir kimseyle gayri tabii mukarenette bulunmak
yahut bu fiili kendisine rızasıyla yaptırmaktır.
h)
(Ek: 17/4/2017-KHK-690/13 md.; Aynen
kabul: 1/2/2018-7077/12 md.) Terör örgütleriyle ilişkisi olmak: Terör
örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, bu örgütlere yardım etmek, kamu
imkân ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmak ya da
kullandırmak, bu örgütlerin propagandasını yapmaktır.
Disiplin ceza
puanına bağlı olarak ayırma cezası verilmesi
MADDE 21 – (1) (Değişik: 1/2/2017-KHK-681/92 md; Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7073/91
md.) Aşağıda
belirtilen durumlar disiplinsizliği alışkanlık hâline getirme olarak kabul
edilir ve bu durumlarda sözleşmeli subay ve astsubaylar hariç subaylar ve
astsubaylar hakkında ayırma cezası verilebilir.
a)
En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son bir yıl
içinde onsekiz disiplin cezası puanı veya en az iki farklı disiplin amirinden
toplam oniki defa veya daha fazla disiplin cezası almak.
b)
En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son beş yıl
içinde otuzbeş disiplin cezası puanı veya en az iki farklı disiplin amirinden
toplam yirmibeş defa veya daha fazla disiplin cezası almak.
(2)
Birinci fıkra kapsamında ceza puanlarının hesaplanması ekli (2) sayılı
çizelgeye göre yapılır.
(3) (Ek: 2/1/2017-KHK-681/92 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/91 md.) Disiplin
ceza puanına bağlı olarak ayırma cezası verilmesi istemiyle gelen dosyaların
incelenmesi sonucunda yüksek disiplin kurulunca, cezaların usulüne uygun
verilmediğine veya ceza tayininde objektiflikten uzaklaşıldığına kanaat
getirilirse verilen cezaların tamamının veya bir kısmının kaldırılmasına yahut
personelin görev yerinin değiştirilmesine ve durumunun bir yıllık deneme süresi
sonunda yeniden incelenmesine karar verilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Askeri Öğrenciler
Hakkında Uygulanacak Cezalar ve Cezalandırmayı Gerektiren Disiplinsizlikler
Askeri öğrenciler
hakkında verilebilecek cezalar
MADDE 22 – (1) Askeri
öğrencilere (…)[7] verilebilecek disiplin
cezaları ağırlık derecesine göre aşağıda belirtilmiştir:
a)
Kınama
b)
İzinsizlik
(2)
Kınama cezası; öğrencinin, disiplinsizlik teşkil eden davranışlarda
bulunduğunun somut olarak tespit edilmesi ve bunun yazı ile bildirilmesidir. (Ek cümle: 22/1/2015-6586/102 md.) Bu
ceza, disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye göre verilir.
(3)
İzinsizlik cezası; öğrencinin, hafta sonu tatilinden faydalandırılmamasıdır. (Ek cümle: 22/1/2015-6586/102 md.) Bu
ceza, disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye göre, öğrenci
disiplin kurulları tarafından ise üç hafta sonundan az olmamak üzere altı hafta
sonuna kadar (bu süre dâhil) verilir.
Askeri
öğrencilere ceza verilmesini gerektiren disiplinsizlik hâlleri
MADDE 23 – (1) Kendilerine
kanun, nizam ve emirlerle verilmiş görev ve sorumlulukları yerine getirmeyen
veya uyulması zorunlu olan kurallara uymayan veya yasaklanan fiilleri yapan
askeri öğrencilere durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre disiplin
cezası verilir.
(2)
Askeri öğrencilerin disiplinsizlik teşkil edebilecek fiilleri ve bu fiillere
verilebilecek disiplin cezalarının türleri ve miktarı, disiplin amirlerinin
kimler olacağı, öğrenci disiplin kurullarının kurulması, kurul kararlarına
itiraz ve bu kurullara ilişkin diğer hususlar, disiplin puanları,
disiplinsizliklerde düşülecek disiplin ceza puanları ile disiplin cezalarına
bağlı idari işlemler yönetmelikle tespit edilir. Yönetmelikte aynı tür cezayı
gerektiren eylemler bakımından fiillerin nitelikleri göz önüne alınarak farklı
disiplin ceza puanları öngörülebilir.[8]
Askeri öğrenciler
hakkındaki özel kanun hükümleri
MADDE 24 – (1) Askeri
öğrenciler hakkında, bu Kanuna aykırı olmayan özel kanunlarındaki hükümler
saklıdır.
ALTINCI BÖLÜM
Erbaş ve Erler
Hakkında Uygulanacak Cezalar ve Cezalandırmayı Gerektiren Disiplinsizlikler
Erbaş ve erler
hakkında verilebilecek cezalar
MADDE 25 – (1) Erbaş ve erlere
disiplin amirleri tarafından verilebilecek cezalar ağırlık derecesine göre
aşağıda belirtilmiştir:
a)
İzinsizlik
b)
İlave hizmet yükleme
c)
Oda hapsi
ç)
Hizmetten men
(2)
İzinsizlik, ilave hizmet yükleme ve oda hapsi cezaları disiplin amirleri
tarafından; hizmetten men cezası ise disiplin kurulları tarafından verilir.
Disiplin
amirlerince verilen disiplin cezalarının yerine getirilme şekilleri
MADDE 26 – (1) İzinsizlik
cezası, erbaş ve erin hafta sonu tatilinden faydalandırılmamasıdır.
(2)
İlave hizmet yükleme cezası; erbaş ve erin, mesai içinde, mesai sonrasında veya
hafta sonu tatil günlerinde, nöbet hizmeti dâhil askeri hizmetlerde veya
disiplinsiz davranışının ıslah edilmesine katkı sağlayacağı değerlendirilen ve
bu kapsamda cezayı veren disiplin amirleri tarafından belirlenen bir vazifede
aralıklı veya sürekli olarak ve günde sekiz saatten fazla olmamak üzere
görevlendirilmesidir.
(3)
Oda hapsi cezası; bu amaçla tahsis edilecek hapis odasında yerine getirilir.
Hapis odalarının kapısında nöbetçi bulundurulur. Oda hapsi cezası alan erbaş ve
erler, cezanın yerine getirilmesi sırasında gerektiğinde askeri hizmetlerde
kullanılabilirler. Ceza;
a)
Seferberlik ve savaş zamanında, erbaş ve erlere;
1)
Disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye göre verilebilir.
2)
Bu Kanuna göre hizmetten men cezası ile cezalandırılmayı gerektiren
disiplinsizlik hâllerinde disiplin kurulları tarafından on günden otuz güne
kadar verilebilir.
b)
Barış zamanında; Türk karasuları dışında bulunan gemilerde görev yapan erbaş ve
erlere sadece buralarda bulundukları süre içinde işledikleri disiplinsizlikler
nedeniyle, disiplin amirleri tarafından 27 nci maddede belirlenmiş olan esaslar
çerçevesinde verilebilir.
(4)
Hizmetten men cezası; disiplinsizlik yapan erbaş ve erin, bozulan disiplinin
yeniden tesis edilmesi amacıyla günlük hizmetten uzaklaştırılmasıdır. Bu ceza,
disiplin kurulları tarafından yedi günden az olmamak üzere on beş güne kadar bu
süre dâhil, bu Kanunun dördüncü bölümünde yer alan aylıktan kesme ile hizmet
yerini terk etmeme cezalarını gerektiren disiplinsizlik hâllerinde verilebilir.
Ceza alan erbaş ve erler, ceza süresince mesai çizelgesindeki eğitim
faaliyetlerine iştirak ettirilmezler; ancak müşterek idari vazifelerin ifasında
veya ihtiyaç duyulan askeri hizmetlerde görevlendirilebilirler.
Disiplin
amirlerince cezalandırılabilecek disiplinsizlikler ve disiplin amirlerinin
takdir hakkı
MADDE 27 – (1) İzinsizlik ve
ilave hizmet yükleme cezaları; bu Kanunun dördüncü bölümünde yer alan uyarma,
kınama veya hizmete kısmi süreli devam cezası gerektiren disiplinsizlik hâlleri
ile nitelik ve ağırlıkları itibarıyla bunlara benzer diğer eylemlerin yapılması
hâlinde verilir.
(2)
Birinci fıkra uyarınca verilecek disiplin cezalarının türü ve miktarı; erbaş ve
erin hizmet ve disiplin safahatı ile eylemin niteliği göz önüne alınarak
disiplin amirleri tarafından takdir edilir. Disiplin amirleri, erbaş ve erin
olumlu hizmet safahatını dikkate alarak disiplin cezası vermeyebilir.
(3)
Hizmetten men cezası veya seferberlik ve savaş hâllerinde disiplin kurulları
tarafından oda hapsi cezası verilmesini gerektiren disiplinsizlikler; erbaş ve
erin olumlu hizmet ve disiplin safahatı göz önüne alınarak disiplin amirleri
tarafından yetkisi dâhilindeki izinsizlik veya ilave hizmet yükleme
cezalarından birisi de verilebilir. Bu durumda, erbaş ve erler disiplin
kuruluna sevk edilmezler.
(4)
Barış zamanında Türk karasuları dışındaki gemilerde herhangi bir disiplinsizlik
yapan erbaş ve ere, eylemin niteliği ve disipline olan olumsuz tesiri göz önüne
alınarak disiplin amiri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye uygun olarak oda
hapsi cezası verilebilir. Verilen bu cezanın karasuları dışında yerine
getirilemeyen kısmı ilave hizmet yükleme cezası olarak yerine getirilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Disiplin Cezaları
Dışındaki İdari Yaptırımlar ve Disiplin Cezalarının Etkileri
Geçici olarak
kontrol altına alma tedbiri
MADDE 28 – (1) Ekli (1) sayılı
çizelgede oda hapsi cezası vermeye yetkili kılınmış disiplin amirleri, diğer
kanunlar ile verilmiş yakalama yetkisi haricinde aşağıdaki durumlardan birisi
bulunduğunda veya benzer bir amaçla emri altındakileri geçici olarak kontrol
altına almaya veya aldırmaya yetkilidir:
a)
Firar veya izin tecavüzündeyken yakalanarak birliğine teslim edilenlerin adli
makamlar önüne çıkarılması
b)
Kendisine, başkalarına veya çevresine ya da hizmete ait bir eşyaya zarar
vereceği açık bir şekilde belli olanların bu durumunun engellenmesi
c)
Ciddi şekilde bozulan disiplinin yeniden tesis edilmesi
ç)
Askeri mahâlde bulunan sarhoş kişinin sarhoşluğun etkisi geçinceye kadar
kontrol altında tutulmasının gerekmesi
(2)
Kontrol altında bulundurma, bu amaç için hazırlanacak mekânlarda ve yirmi dört
saati geçmeyecek şekilde uygulanır. Tedbir süresinin on iki saati geçmesi
hâlinde, personelin yakınlarına ve bir üst disiplin amirine disiplin amiri
tarafından en kısa sürede bilgi verilir.
(3)
Kontrol altına alınan kişi ile ilgili olarak durumun gerektirdiği tedbirler,
disiplin amirlerince alınır veya alınması sağlanır.
Geçici olarak
görevden uzaklaştırma ve görev yerini değiştirme tedbiri
MADDE 29 – (1) Disiplinsizlik
veya suç teşkil edebilecek bir fiili nedeniyle hakkında yapılan inceleme ve
araştırmanın emniyetli ve sıhhatli olarak devam etmesi amacıyla, görevi başında
kalmasında sakınca görülecek subay, astsubay, (…)[9] uzman
erbaş veya sözleşmeli erbaş ve erler idari izinli sayılarak görevinden geçici
olarak uzaklaştırılabilir.[10]
(2)
Geçici olarak görevden uzaklaştırma kararı; sıralı disiplin amirlerinden
birisinin veya disiplin soruşturmacılarının teklifi üzerine ya da doğrudan
disiplin amiri konumundaki asgari tugay ve eşiti ile daha üst seviyedeki
birlik, karargâh veya kurum amirleri tarafından, on beş iş gününe kadar
verilebilir. (Değişik son cümle:
25/7/2016- KHK-668/4 md.; Aynen kabul: 8/11/2016-6755/4 md.) İhtiyaç duyulması
halinde bu süre, bu fıkrada yazılı makamlarca bir katına; ilgili bakanın onayı
ile de bir yıla kadar artırılabilir.
(3)
Görevden uzaklaştırma tedbiri; süresi sonunda başka bir işleme gerek kalmadan
ortadan kalkacağı gibi, gerek görülmesi veya görevden uzaklaştırmaya neden olan
fiilin herhangi bir suç veya disiplinsizlik teşkil etmediğinin anlaşılması
hâlinde kararı veren disiplin amiri tarafından sürenin tamamlanmasından önce de
kaldırılabilir. Görevden ayrı kalınan süre hizmetten sayılır. Bu süre içinde
ilgili personelin asker kişi sıfatı devam eder, ancak emir veremez.
(4) Yapılan
soruşturma sonunda, görevine devam etmesinde kendisi veya birliği açısından
sakıncalar bulunduğuna karar verilen subay, astsubay, (…)10 uzman
erbaş veya sözleşmeli erbaş ve erin başka bir göreve atanması, kısa süreliğine
görevden uzaklaştırmaya yetkili makamlar tarafından ilgili personeli atamaya
yetkili makama teklif edilebilir. Atamaya yetkili makam tarafından, resen veya
yapılan teklifin uygun görülmesi üzerine, ilgili personel zamana bağlı
olmaksızın bulunduğu garnizonda veya başka garnizonda durumuna uygun başka bir
kadroya ya da komutanlık emrine atanır.10
Disiplin cezalarının idari işlemlere etkisi
MADDE 30 – (1) Disiplin cezaları ve diğer idari yaptırımlara ilişkin bilgi ve
belgeler, ilgililerin şahsi dosyalarına konularak muhafaza edilir ve kayıt
altına alınır.
(2) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/94 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/93 md.) Subay,
astsubay, uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erlere verilen disiplin
cezalarına ilişkin evrakın birer sureti personelin mensubu olduğu kuvvet
komutanlıklarına gönderilir.
(3) Disiplin
cezaları ve diğer idari yaptırımlar, nitelik ve niceliklerine uygun olarak;
personel hakkında yapılacak sicil, terfi, atama, ayırma, ilişik kesme, sözleşme
feshi, özellikli görevlere seçim ve benzeri idari işlemlerde göz önünde
bulundurulur.
Disiplin kurulları tarafından verilen
cezaların idari etkileri
MADDE 31 – (1) Disiplin kurulları tarafından verilen hizmetten men cezası ile oda
hapsi cezaları, yedek subaylar ile erbaş ve erlerin askerlik hizmet sürelerine
eklenir ve bu kişiler o süre kadar geç terhis edilir. Hizmet süresini uzatma
sonucunu doğuran cezalar ilgilinin askerlik şubesine bildirilir.
(2) Yükümlülük
süresinin uzaması hâlinde, personele özlük hakları, statüsüne uygun olarak
ödenmeye devam olunur.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Disiplin Kurulları
ve Disiplin Subayı
Kuruluş
MADDE 32 – (1) (Değişik:
2/1/2017-KHK-681/95 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/94
md.) Bu Kanunla verilen görevleri yapmak üzere, asgari tugay (Deniz
ve Hava Kuvvetlerinde eşidi) veya ihtiyaç duyulması hâlinde daha alt seviyedeki
birlik, karargâh ve kurumlarda bir disiplin kurulu teşkil edilir.
(2) Disiplin
kurullarının teşkil edileceği birlik, karargâh ve kurumlar, hizmet ihtiyacı göz
önüne alınarak ilgili kuvvet komutanlıkları (…)11 tarafından
belirlenir. Genelkurmay Başkanlığı ve Millî Savunma Bakanlığına doğrudan bağlı
birlik, karargâh ve kurumların hangisinde disiplin kurulları teşkil edileceği
Genelkurmay Başkanlığı ve Millî Savunma Bakanlığı tarafından belirlenir.[11]
(3) Aynı
garnizonda; birden fazla disiplin kurulu kurulması gereken kıta komutanlığı,
karargâh ve kurum amirlikleri bulunursa, yeteri kadar disiplin kurulu kurulması
ile yetinilebilir.
(4) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/95 md.; Aynen kabul:1/2/2018-7073/94 md.) Disiplin
kurullarının yetki alanı ilgili kuvvet komutanlıkları tarafından belirlenir.
Birden fazla kuvvete mensup birliklerin bulunduğu garnizonlardaki görev ve
yetkiye ilişkin hususlar ilgili kuvvet komutanlıklarının teklifi üzerine Milli
Savunma Bakanlığınca belirlenir.
Disiplin
kurullarının oluşumu
MADDE 33 – (1) Disiplin
kurulları; asgari binbaşı rütbesinde bir başkan ile meslekte beş yılını
tamamlamış, başkandan kıdemsiz bir subay ve bir astsubay üye olmak üzere,
disiplinsizlik yapan personelin astı olmayan toplam üç kişiden oluşur. Kurulun
başkan ve üyeleri teşkilatında kurulduğu komutan veya askeri kurum amiri
tarafından her yılın aralık ayında bir yıllığına görevlendirilir. Kurul
üyeleri, zorunlu nedenler hariç görev süresi içinde değiştirilmezler. Görev
süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir.
(2)
Başkan veya üyelerin olmadığı zamanlarda görev yapmak üzere asıl üye sayısı
kadar yedek üye bulunur. Başkanın olmadığı zamanlarda en kıdemli üye başkan
olur. Başkan ve üyeler tahkikat süresi içinde disiplinsizlik yapan personelin
ve birbirlerinin en yakın amiri olamazlar.
(3)
Subayların tahkikatında astsubay üye yerine görev yapmak üzere ayrıca bir subay
üye belirlenir ve görevlendirilir. Disiplinsizlik yapanın astı konumunda olan
üyelerin yerine yedek üyelerden, yedek üyeler arasında da uygun nitelikte personel
bulunmuyor ise birlik veya kurum içerisinden geçici görevlendirme yapılır.
(4)
Disiplin kurullarının yetkisine giren birliklerde bu Kanunda yazılı nitelikte
başkan ve üye yoksa veya mevcut olanların görevlerini yapmalarına kanuni
engeller bulunursa, uygun nitelikte başkan ve üyelerin seçimi ve
görevlendirmesi için en yakın kıta komutanı veya askeri kurum amirine
başvurulur.
Disiplin
kurullarının rütbe yönünden yetkisi
MADDE 34 – (1) Teşkilatında
disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amiri hakkındaki disiplin
tahkikatı bir üst komutanlık veya askeri kurum amiri teşkilatında kurulan
disiplin kurulunda yapılır. Ancak general ve amiraller hakkındaki tahkikat
Genelkurmay Başkanlığı Disiplin Kurulunda yapılır.
Disiplin subayı[12]
MADDE 35 – (Değişik:
20/11/2017-KHK-696/115 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/107 md.)
(1) Teşkilatında disiplin kurulu kurulan
komutanlıklar veya askeri kurum amirlikleri ile Milli Savunma Bakanlığında bir
disiplin subayı bulunur.
(2) Disiplin subayı,
hukuk sınıfına mensup subaylar arasından atanır.
(3) Hukuk sınıfına
mensup subaylar arasından atanmış disiplin subayının bulunmaması yahut görevini
yapmasını engelleyici sebeplerin bulunması halinde, disiplin subaylığı görevi
atama veya görevlendirme suretiyle diğer sınıflara mensup subaylar tarafından
yapılır. Atama yapılmaması hallerinde disiplin subayı, teşkilatında disiplin
kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amiri ile Milli Savunma Bakanı
tarafından kıtada en az bir yıl hizmet görmüş olan ve taksirli suçlar dışında
bir suçtan hükümlü bulunmayan subaylar arasından görevlendirilir.
(4) İhtiyaç duyulması
halinde bir subay veya astsubay disiplin subayı yardımcısı olarak
görevlendirilebilir veya atanabilir. Ayrıca disiplin subaylıklarında ve
disiplin kurullarında yazı işleri müdürlüğü ve tutanak kâtipliği yapmak üzere
yeteri kadar personel de görevlendirilir.
(5) Teşkilatında
disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amiri;
a) Subay ve astsubaylar dışındaki asker kişilerle ilgili 37
nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarındaki onay yetkisi ile 42 nci maddenin
birinci fıkrasındaki itiraz yetkisini,
b) 37 nci maddenin dördüncü fıkrasındaki yetkisini,
hukuk hizmetleri başkanı veya birim amirine yazılı olarak
devredebilir.
Disiplin
kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 36 – (1) Disiplin kurulu,
bu Kanunda belirtilmiş diğer görevlerinin yanı sıra;
a) Disiplin
amirlerince sevk edilmesi hâlinde; subay, astsubay, uzman jandarma, uzman
erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erlerin hizmet yerini terk etmeme cezası
gerektiren disiplinsizliklerine ilişkin tahkikatı yapmak veya yaptırmak ve
hizmet yerini terk etmeme cezası ile cezalandırmakla,
b)
Disiplin amirlerince sevk edilmesi hâlinde; erbaş ve erlerin hizmetten men
cezası gerektiren disiplinsizliklerine ilişkin tahkikatı yapmak veya yaptırmak
ve hizmetten men cezası ile cezalandırmakla,
görevli
ve yetkilidir.
(2)
Seferberlik ve savaş hâli müddetince işlenen ve disiplin kurullarının görevine
giren disiplinsizliklere; hizmet yerini terk etmeme veya hizmetten men cezası
yerine, aynı esaslarla ve bu Kanunda belirlenen sürelerle oda hapsi cezası
verilir.
(3)
Disiplin kurulu, yapacağı tahkikatın her safhasında istem üzerine veya gerek
görmesi durumunda; ilgililerin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye,
ilgili kıta, karargâh, kurum veya amirlerden bilgi almaya, belge istemeye,
tanık ve bilirkişi dinlemeye, keşif yapmaya, hâkim veya savcı kararı
gerektirmeyen durumlarda kriminal inceleme yaptırma da dâhil olmak üzere,
tahkikatı aydınlatacak her türlü idari işlemi yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir.
Yapılacak
tahkikat usulü
MADDE 37 – (1) Disiplin
kuruluna sevk edilmesi gereken disiplinsizliklere ilişkin disiplin soruşturma
evrakı, disiplin amiri kanaat raporu da eklenerek yetkili disiplin kurulunun
bulunduğu yerdeki disiplin subaylığına, disiplinsizliğin öğrenilmesinden
itibaren en geç otuz gün içinde gönderilir.
(2)
Disiplin subayı tarafından yapılan inceleme sonunda;
a)
(Değişik: 20/11/2017-KHK-696/116 md.;
Aynen kabul: 1/2/2018-7079/108 md.) Bir suçun işlendiğinin tespit edilmesi
halinde dosyanın bir suretinin ilgili Cumhuriyet başsavcılığına gönderilmesine,
b)
Disiplin kurulunun görev alanına girmeyen bir disiplinsizlik tespit edilmesi
hâlinde, gerekçesi ile birlikte evrakın ilgili disiplin amirine iade
edilmesine,
teşkilatında
disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amirinin onayıyla karar
verilir.
(3)
Dosyanın disiplin kurulunda görüşülmesine teşkilatında disiplin kurulu kurulan
komutan veya askeri kurum amirinin onayıyla karar verilmesi hâlinde;
disiplinsizlik yapan personele, hakkında iddia olunan hususlar, dosyanın disiplin
kurulunda görüşülmesinden önce disiplin subayı tarafından hazırlanacak bir yazı
ile bildirilir.
(4)
Disiplin kurulu, gerekli tebligatların ve hazırlığın yapılmasının ardından
teşkilatında kurulduğu komutan veya amirin emri ile toplanır.
(5)
Disiplin kuruluna sevk edilen personel; tahkikatın gizliliğini, üçüncü şahıs ve
makamların özel bilgileri ile şeref, haysiyet ve güvenliğini, gizli ve özel
nitelikteki bilgileri korumaya yönelik olanların dışındaki soruşturma evrakının
tamamını inceleme, tanık dinletme ve disiplin kurulunda sözlü veya yazılı
olarak savunma yapma hakkına sahiptir.
(6)
Tahkikat ile ilgili disiplin kurulu toplantılarında disiplin subayı ile tutanak
kâtibinin bulunması şarttır.
(7)
Tahkikat ile ilgili oturumların yönetimi ve disiplininin sağlanması disiplin
kurulu başkanına aittir.
Tahkikat sonucu
verilecek karar
MADDE 38 – (1) Disiplin kurulu
tahkikat sonucunda; disiplin cezası verilmesine yer olmadığına veya disiplin
cezası verilmesine yahut kurulun yetkisizliğine karar verebilir.
(2)
Yapılan tahkikat sonucunda fiilin disiplin kurulunun görev alanına giren başka
bir disiplinsizlik teşkil ettiği anlaşılırsa buna uygun olarak disiplin cezası
tayin edilir.
(3)
Disiplin kurullarında kararlar oy çokluğu ile alınır. Oylar dağılırsa, hakkında
tahkikat yapılanın en çok aleyhinde olan oy, çoğunluk elde edilinceye kadar
kendisine daha yakın olan oya tabi olur.
(4)
Disiplin kurulu kararlarının gerekçesinde, disiplinsizliğin oluştuğunu veya
oluşmadığını gösteren unsurlar ile ceza miktarının tayininde esas alınan
hususlar gösterilir. Karar, başkan ve üyeler tarafından imzalanır ve ilgililere
tebliğ edilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Zamanaşımı,
Savunma Hakkı, Disiplin Cezalarına İtiraz, İdari ve Yargısal Denetim ile Cezanın Yerine
Getirilmesi
Zamanaşımı
MADDE 39 – (1) Disiplin
amirleri tarafından, disiplinsizliğin kendileri tarafından öğrenilmesinden
itibaren bir ay ve her hâlde disiplin cezasını gerektiren fiil ve hâllerin
işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra disiplin cezası verilemez.
Fiil, inceleme ve araştırma yapmayı gerektirmiş ise, bir ay içerisinde inceleme
ve araştırmaya başlanmış olmak ve altı ayı geçmemek kaydıyla, inceleme ve
araştırma için geçen süre bir aylık süreye dâhil edilmez.
(2)
Disiplin kurullarında yapılan tahkikatlarda, fiilin disiplin amiri tarafından
öğrenilmesinden itibaren altı ay ve her hâlde disiplin cezasını gerektiren fiil
ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra disiplin cezası
verilemez.
(3)
Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektirecek durumun oluştuğunun disiplin
amirleri tarafından tespit edilmesinden itibaren bir yıl ve her hâlde disiplin
cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren beş yıl
geçtikten sonra aynı sebeple yüksek disiplin kurulu tarafından ceza verilemez.
(4)
Fiilin disiplin cezasını gerektirdiği savcılık, mahkeme, disiplin kurulu
tarafından anlaşılırsa, yukarıdaki fıkralarda belirtilen zamanaşımı süreleri,
bu konu ile ilgili karar veya hükmün kesinleşerek evrakın yetkili makama iade
edildiği tarihten itibaren başlar.
(5)
Fiilin hatalı olarak vasıflandırıldığı veya düzeltilebilir bir şekil noksanlığı
bulunduğu gerekçeleriyle disiplin cezasının mahkeme tarafından iptal edilmesi
durumunda, kararın kesinleştiği tarihteki yetkili disiplin kurulu veya disiplin
amiri, kararın tebliğinden itibaren ceza verme yetki ve sorumluluğu kapsamında
yeniden değerlendirme yapar.
Savunma hakkı
MADDE 40 – (1) Bu Kanunun 13
üncü maddesinin altıncı fıkrasında düzenlenen istisna haricinde disiplin
amirleri veya disiplin kurulları tarafından savunma alınmadan disiplin cezası
verilemez.
(2)
(Değişik: 22/1/2015-6586/105 md.) İsnat
olunan hususlar ile savunma için verilen süre açıkça ve yazılı olarak ilgiliye
bildirilir. Yüksek disiplin kurulunun görevine giren disiplinsizliklerde
verilecek savunma süresi üç iş gününden, diğer disiplinsizliklerde ise iki iş
gününden az ve her hâlde beş iş gününden fazla olamaz. Savunması istenen
kişinin talebi hâlinde ilave savunma süresi verilebilir. Ancak, ilk verilen
savunma süresi ile ilave verilen savunma süresinin toplamı beş iş gününü
geçemez. Verilen süre içinde savunmasını yapmayan personel savunma hakkından
vazgeçmiş sayılır.
Disiplin amirleri
tarafından verilen cezalara itiraz ve cezanın kesinleşmesi[13]
MADDE 41 – (1) Disiplin
amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına karşı, cezanın tebliğ
edilmesinden itibaren iki iş günü içinde
itiraz edilebilir. İtiraz, bir üst disiplin amirine yazılı olarak yapılır.
Süresi içinde itiraz edilmez ise ceza kesinleşir.13
(2)
Cezanın tebellüğünden kasıtlı olarak imtina edilmesi hâlinde bu durum en az iki
imzalı bir tutanakla tespit edilir. Tutanağın tutulduğu tarih tebliğ tarihi
sayılır.
(3)
İtiraz, yetkili üst disiplin amiri tarafından üç iş günü içinde karara
bağlanır. İlave inceleme yapılmasının gerekli olduğu durumlarda bu süre bir
katına kadar uzatılabilir.13
(4)
İtiraz haklı görülürse, itirazı inceleyen üst disiplin amiri verilen cezayı
hafifletebilir veya tamamen kaldırabilir. İtiraz haklı görülmez ise ret olunur.
Karar itiraz edene tebliğ edilerek kesinleşir.
Disiplin kurulu
kararlarına karşı itiraz ve cezanın kesinleşmesi
MADDE 42 – (1) Disiplin kurulu
tarafından verilen kararlara karşı tebliğinden itibaren beş iş günü içinde,
teşkilatında disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amiri ile
hakkında karar verilen kişi tarafından bir üst komutanlığın disiplin kuruluna
iletilmek üzere itiraz edilebilir. Süresi içinde itiraz edilmez ise ceza
kesinleşir.
(2)
Millî Savunma Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı teşkilatında kurulan
disiplin kurulunun kararlarına karşı yapılan itirazı, hükme katılanlardan daha
kıdemli olan başkan ve üyelerden kurulan yeni bir kurul inceler. Ancak, uygun
nitelikte başkan ve üye bulunmazsa, en yüksek komuta makamından itibaren sıra
ile aşağı derecedeki komuta mevkilerinde bulunan subaylar başkan ve üye olarak
görevlendirilir.
(3)
İtiraz üzerine üst komutanlık disiplin kurulunun disiplin subayı, dosyanın
kendisine ulaşmasından itibaren beş iş günü içinde gerekli incelemeyi yapar ve
mütalaası ile birlikte dosyayı disiplin kuruluna sevk eder. Disiplin kurulu en
geç on iş günü içinde dosyayı inceleyerek kararını verir. Üst komutanlık disiplin
kurulu gerekli gördüğü tahkikatın yapılmasını isteyebilir veya tahkikatı
kendisi yapabilir. Bu hâlde tahkikat için geçecek süre on iş günlük süreye
dâhil değildir.
(4)
Üst komutanlık disiplin kurulu itirazı yerinde görürse yeni kararı kendisi
verir. Aksi hâlde itirazı reddeder. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
Yargı denetimi
MADDE 43 – (1) Yüksek disiplin kurulları tarafından verilen Silahlı Kuvvetlerden
ayırma cezaları ile subay, astsubay, (…)[14] uzman
erbaş ile sözleşmeli erbaş ve erler hakkında disiplin amirleri veya disiplin
kurulları tarafından barış zamanında verilmiş olan aylıktan kesme, hizmet
yerini terk etmeme ve oda hapsi cezalarına karşı Askeri Yüksek İdare
Mahkemesinde iptal davası açılabilir.14
(2) Dava açma
süresi, cezanın kesinleşmesinden itibaren başlar. Ancak Türk karasuları
dışındaki gemilerde verilen cezalarda, dava açma süresi geminin bağlı bulunduğu
üsse/limana dönmesiyle başlar.[15]
Cezanın yerine getirilme zamanı
MADDE 44 – (1) Disiplin cezaları kesinleşmesini müteakip yerine getirilir.
(2) Silahlı
Kuvvetlerden ayırma cezası hariç olmak üzere zorunluluk hâllerinde cezanın
yerine getirilmesinin sonraya bırakılmasına veya ara verilerek yerine
getirilmesine disiplin amirleri tarafından karar verilebilir. Ancak bu süre
hiçbir şekilde cezanın kesinleşmesinin ardından bir yılı geçemez. Cezanın
sonraya bırakılmasına karar verilmesi cezaya bağlı idari işlem ve sonuçları
ertelemez.
ONUNCU BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Değiştirilen ve yürürlükten kaldırılan
hükümler
MADDE 45 – (1) (16/6/1927 tarihli ve 1076
sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu ile ilgili olup yerine
işlenmiştir.)
(2) (21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik
Kanunu ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
(3) (22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askeri
Ceza Kanunu ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
(4) (4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ile
ilgili olup yerine işlenmiştir.)
(5) (16/6/1964 tarihli ve 477 sayılı Disiplin
Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında
Kanun ile ilgili olup yerine
işlenmiştir.)
(6) (27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile
ilgili olup yerine işlenmiştir.)
(7) (4/7/1972 tarihli ve 1602 sayılı Askeri
Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu ile
ilgili olup yerine işlenmiştir.)
(8) (17/11/1983 tarihli ve 2955 sayılı Gülhane
Askeri Tıp Akademisi Kanunu ile
ilgili olup yerine işlenmiştir.)
(9) (18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman
Erbaş Kanunu ile ilgili olup yerine
işlenmiştir.)
(10) (28/5/1988 tarihli ve 3466 sayılı Uzman
Jandarma Kanunu ile ilgili olup
yerine işlenmiştir.)
(11) (24/5/1989 tarihli ve 3563 sayılı Harp
Akademileri Kanunu ile ilgili olup
yerine işlenmiştir.)
(12) (13/6/2001 tarihli ve 4678 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar
Hakkında Kanun ile ilgili olup
yerine işlenmiştir.)
(13)
(10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı
Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu ile
ilgili olup yerine işlenmiştir.)
MADDE 46 – (21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
MADDE 47 – (21/4/2004 tarihli ve 5143 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İlk Nasıp
İstihkakına İlişkin Kanun ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
Diğer
kanunlardaki hükümler
MADDE 48 – (1) Barışta; diğer
mevzuatta 477 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna, disiplin mahkemelerine
yapılan atıflar ise disiplin kurullarına yapılmış sayılır.
Yönetmelik
MADDE 49 – (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/97
md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/96 md.)
(1) Disiplin
soruşturması ve tahkikat usul ve esasları, disiplin cezalarının verilmesi ve
yerine getirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu Kanunun uygulanmasına
yönelik diğer hususlar Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikler ile düzenlenir.
Erbaş ve erler
tarafından uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılması
EK MADDE 1 – (22/1/2015-6586/108 md.)
(1) Erbaş
ve erlerden uyuşturucu veya uyuşturucu olarak kabul edilen diğer uyarıcı
maddeleri kullanan veya bulunduran, kullanılması maksadıyla başkalarına veren,
kullanımını kolaylaştırmak için donanım veya malzeme sağlayan veya
kullanılmasını özendirenlere bu Kanundaki hükümlere göre disiplin kurulları
tarafından on günden az olmamak üzere yirmi güne kadar (bu süre dâhil)
hizmetten men cezası verilir.
(2) 5 inci
madde uyarınca disiplin amirince düzenlenecek ve yetkili savcılığa gönderilecek
adli soruşturma dosyası üzerine uyuşturucu veya uyuşturucu olarak kabul edilen
diğer uyarıcı madde kullanımının tespitine yönelik rapor, yetkili savcılıktan
istenir ve disiplin kurulu dosyasına konulur.
Geçiş dönemi
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihte yerine getirilmekte olan oda ve göz hapsi cezalarının
infazına derhâl son verilir.
(2)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; disiplin mahkemelerinde bulunan ve kararı
kesinleşmemiş dosyalar otuz gün içinde disiplin amirine iade edilir. Disiplin
amiri, bu Kanun hükümleri çerçevesinde yeniden değerlendirme yapar. Bu kapsamda
yapılacak değerlendirmeler açısından zamanaşımı, fiilin 477 sayılı Kanun
uyarınca tabi olduğu zamanaşımı süresini aşamaz.
(3)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte devam etmekte olan disiplin soruşturmaları
hakkında bu Kanun hükümleri uygulanır.
(4)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kurulu bulunan disiplin mahkemeleri, 49
uncu maddede öngörülen yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar disiplin kurulu
olarak bu Kanun hükümlerine göre faaliyetlerine devam eder. Söz konusu
yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar 926 sayılı Kanunun, bu Kanunun 45 inci
maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile yürürlükten kaldırılan hükümlerinin
uygulanmasına devam olunur.
Subay, astsubay,
uzman jandarma, uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler hakkında daha
önceden verilmiş cezaların değişmesi ve yerine getirilmesi
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Her bir disiplin
suçu, disiplin kabahati ve disiplin tecavüzü için ayrı ayrıdikkate alınmak
üzere; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce görevdeki subaylar,
astsubaylar, uzman jandarmalar, uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler
hakkında disiplin mahkemeleri ve disiplin amirlerince verilen uyarı cezaları
uyarma cezasına, aylık kesilmesi cezaları aylıktan kesme cezasına, oda ve göz
hapsi cezaları ise aynı sürelerde hizmet yerini terk etmeme cezasına
dönüştürülür ve kayıtlarda buna göre düzeltmeler yapılır.
Askeri öğrenciler
hakkında daha önceden verilmiş cezaların değişmesi ve yerine getirilmesi
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Her bir disiplin
suçu, disiplin kabahati ve disiplin tecavüzü için ayrı ayrıdikkate alınmak
üzere; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce disiplin mahkemeleri ve
disiplin amirleri tarafından verilen uyarı cezaları kınama cezasına, oda hapsi
cezaları ise ceza süresinin yarısı kadar izinsizlik cezasına dönüştürülür ve
kayıtlarda buna göre düzeltmeler yapılır. Sadece cezanın yerine getirilmesinde
dikkate alınmak üzere, on iki günün üzerindeki oda hapsi cezaları altı hafta
sonu izinsizlik cezası sayılır.
(2)
23 üncü maddenin ikinci fıkrasında düzenlenen yönetmelik yayımlanıncaya kadar,
askeri öğrenciler hakkında ceza puanları hariç olmak üzere ilgili
mevzuatlarında yer alan uyarı cezaları kınama, oda hapsi cezaları ise ceza
süresinin yarısı kadar izinsizlik cezası olarak uygulanır.
Erbaş ve erler
hakkında daha önceden verilmiş cezaların değişmesi, yerine getirilmesi ve
yükümlülük süresine etkileri
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Her bir disiplin
suçu, disiplin kabahati ve disiplin tecavüzü için ayrı ayrı dikkate alınmak
üzere; silah altındaki erbaş ve erler hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten önce disiplin amirleri tarafından verilen oda hapsi cezaları ceza
süresinin yarısı kadar izinsizlik cezasına, sıra harici hizmet cezaları ceza
süresinin yarısı kadar ilave hizmet yükleme cezasına dönüştürülür. On dört
günün üzerindeki oda hapsi cezaları yedi hafta sonu izinsizlik cezası sayılır.
(2)
Her bir disiplin suçu için ayrı ayrı dikkate alınmak üzere, erbaş ve erler
hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce disiplin mahkemeleri
tarafından verilmiş oda hapsi cezaları hizmetten men cezasına dönüştürülür. On
beş günün üzerindeki oda hapsi cezaları on beş gün hizmetten men cezası
sayılır.
Disiplin
cezalarının etkisi
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce disiplin mahkemeleri tarafından yedek subaylar
ile erbaş ve erlere verilmiş ve infazı tamamlanmış olan cezalar ve yukarıdaki
geçici hükümlere göre infazı tamamlanan oda hapsi cezaları, askerlik hizmet
süresinden sayılmaz ve bu kişiler her bir disiplin suçu için en fazla on beş
gün olmak üzere infaz edilen süre kadar geç terhis edilirler.
(2)
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce disiplin amirleri veya disiplin
mahkemeleri tarafından verilmiş ve infaz edilmiş disiplin cezalarına bağlı
olarak yapılmış idari işlemler aynen muhafaza olunur.
(3)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce alınmış olan disiplin cezaları, bu
Kanunun 21 inci maddesi kapsamındaki puanlandırmada dikkate alınmaz.
Yürürlük
MADDE 50 – (1) Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 51 – (1) Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
(1)
sayılı Disiplin Amirlerinin Ceza Yetkilerini Gösteren Çizelge
Uyarma |
Kınama |
Hizmete kısmi süreli
devam |
Aylıktan kesme |
Hizmet yerini terk
etmeme |
İzinsizlik |
İlave hizmet yükleme |
Oda hapsi (Savaşta
veya barışta yalnızca karasuları dışındaki gemilerde) |
|||
Cezalandırılacak personelin rütbesi ---------------------- Ceza verecek rütbe ve makam |
As. Öğr. ve Erb./Er
hariç herkese |
Sb., Astsb., Uzm.
J., Uzm. Erb., Söz. Erb. ve Er ile As. Öğr. |
Sb., Astsb., Uzm.
J., Uzm. Erb., Söz. Erb. ve Er |
Sb., Astsb., Uzm.
J., Uzm. Erb., Söz. Erb. ve Er |
Sb., Astsb., Uzm.
J., Uzm. Erb., Söz. Erb. ve Er |
As. Öğr. |
Erb./Er |
Erb./Er |
Sb., Astsb., Uzm.
J., Uzm. Erb., Söz. Erb. ve Er |
Erb./Er |
Uzm. Erb., Söz. Erb.
ve Erb. (Müfrez görev yaptıkları sürece) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 hafta sonu tatili |
1 gün |
- |
- |
Uzm. J., Asteğmen,
Teğmen, Astsb. Çvş., Astsb. Kd. Çvş. |
Verebilir |
Verebilir |
- |
- |
- |
1 hafta sonu tatili |
2 hafta sonu
tatiline kadar |
2 güne kadar |
- |
1 gün |
Astsb. Çvş. ve
Astsb. Kd. Çvş. hariç astsubaylar ile üsteğmen ve yüzbaşı |
Verebilir |
Verebilir |
2 güne kadar |
1/20’ye kadar |
1 gün |
2 hafta sonu
tatiline kadar |
3 hafta sonu
tatiline kadar |
5 güne kadar |
1 gün |
3 güne kadar |
Bnb., Yb. |
Verebilir |
Verebilir |
4 güne kadar |
1/16’ya kadar |
2 güne kadar |
3 hafta sonu
tatiline kadar |
4 hafta sonu
tatiline kadar |
8 güne kadar |
3 güne kadar |
7 güne kadar |
Albay |
Verebilir |
Verebilir |
6 güne kadar |
1/12’ye kadar |
2 güne kadar |
4 hafta sonu
tatiline kadar |
5 hafta sonu
tatiline kadar |
10 güne kadar |
5 güne kadar |
10 güne kadar |
Tümg./Tüma.,
Tuğg./Tuğa. |
Verebilir |
Verebilir |
8 güne kadar |
1/10’a kadar |
3 güne kadar |
5 hafta sonu
tatiline kadar |
6 hafta sonu
tatiline kadar |
12 güne kadar |
7 güne kadar |
12 güne kadar |
Korg./Kora. ve üstü,
Millî Savunma Bakanı, İçişleri Bakanı |
Verebilir |
Verebilir |
10 güne kadar |
1/8’e kadar |
3 güne kadar |
6 hafta sonu
tatiline kadar |
7 hafta sonu
tatiline kadar |
14 güne kadar |
8 güne kadar |
14 güne kadar |
(2) sayılı Disiplin Ceza Puanlarını
Gösteren Çizelge
CEZANIN CİNSİ |
CEZA PUANI |
Uyarma |
1 |
Kınama |
1,5 |
Hizmete kısmi
süreli devam |
2 |
Aylıktan kesme |
3 |
Hizmet yerini terk
etmeme (Disiplin amiri tarafından verilen) |
3,5 |
Hizmet yerini terk
etmeme (Disiplin kurulu tarafından verilen) |
4,5 |
Oda hapsi (Disiplin
amiri tarafından verilen) |
4 |
Oda hapsi (Disiplin
kurulu tarafından verilen) |
4,5 |
6413 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
VEYA
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO
Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının
Numarası |
6413 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri |
Yürürlüğe Giriş Tarihi |
Anayasa
Mahkemesi’nin 28/11/2013 tarihli ve E.: 2013/46, K.: 2013/140 sayılı Kararı |
13 |
27/3/2014 |
6586 |
3, 8,
13, 22, 23, 35, 40, 41, 43, EK
MADDE 1 |
3/2/2015 |
KHK/668 |
29 |
27/7/2016 |
KHK/676 |
3, 8 |
29/10/2016 |
6755 |
29 |
24/11/2016 |
KHK/681 |
2, 7,
8, Dördüncü Bölüm başlığı, 11, 13, 21, 29, 30, 32, 43, 49 |
6/1/2017 |
KHK/690 |
20, 21 |
29/4/2017 |
KHK/694 |
13 |
25/8/2017 |
KHK/696 |
13, 35,
37 |
24/12/2017 |
7070 |
6, 8 |
8/3/2018 |
7073 |
2, 7,
8, Dördüncü Bölüm başlığı, 11, 13, 21, 29, 30, 32, 43, 49 |
8/3/2018 |
7077 |
20 |
8/3/2018 |
7079 |
35, 37 |
8/3/2018 |
[1] 3/10/2016
tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 72 nci maddesiyle bu bentte yer alan “rütbe”
ibaresi “makam yahut rütbe” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm
1/2/2018 tarihli ve 7070 sayılı Kanunun 58 inci maddesiyle aynen kabul edilerek
kanunlaşmıştır.
[2] 2/1/2017
tarihli ve 681 KHK’nin 88 inci maddesiyle üçüncü
fıkradan sonra gelmek üzere dördüncü fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre
teselsül ettirilmiş; daha sonra bu hüküm
1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 87 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
[3] 2/1/2017
tarihli ve 681 KHK’nin 89 uncu maddesiyle bu bentte yer alan “, uzman jandarma”
ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu
hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 88 inci maddesiyle aynen kabul
edilerek kanunlaşmıştır.
[4] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin
90 ıncı maddesiyle Dördüncü Bölüm başlığında yer alan “, Uzman Jandarma”
ibaresi ile 11 inci maddenin birinci fıkrasında yer alan “, uzman
jandarma” ibaresi yürürlükten kaldırılmış;
daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073
sayılı Kanunun 89 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
[5] 2/1/2017
tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 91 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan
“Genelkurmay Başkanının” ibaresi “Genelkurmay Başkanı veya Milli Savunma
Bakanının” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu
hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesiyle aynen kabul
edilerek kanunlaşmıştır.
[6] 27/3/2014 tarihli ve 28954 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 28/11/2013 tarihli ve E.: 2013/46, K.:
2013/140 sayılı Kararı ile bu fıkranın son cümlesinde yer alan “...ile 21 inci
madde…” ibaresi iptal edilmiştir.
[7] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 102 nci
maddesiyle bu fıkrada yer alan “disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı
çizelgeye uygun olarak” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
[8] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 103 üncü
maddesiyle bu fıkrada yer alan “disiplin amirlerinin kimler olacağı,”
ibaresinden sonra gelmek üzere “öğrenci disiplin kurullarının kurulması, kurul
kararlarına itiraz ve bu kurullara ilişkin diğer hususlar,” ibaresi
eklenmiştir.
[9] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 93 üncü maddesiyle
bu fıkrada yer alan “uzman jandarma,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı
Kanunun 92 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
[10] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 93 üncü maddesiyle
bu fıkrada yer alan “uzman jandarma,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı
Kanunun 92 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
[11] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 95 inci maddesiyle
bu fıkrada yer alan “, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik
Komutanlığı” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha
sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 94 üncü maddesiyle aynen
kabul edilerek kanunlaşmıştır.
[12] 20/11/2017
tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 115 inci maddesiyle bu maddenin “Disiplin subayı, niteliği ve görevleri” olan başlığı
metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve
7079 sayılı Kanunun 107 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
[13] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 106 ncı
maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “üç” ibaresi “iki”, üçüncü
fıkrasında yer alan “beş” ibaresi “üç” şeklinde değiştirilmiştir.
[14] 2/1/2017
tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 96 ncı maddesiyle bu fıkrada yer alan “uzman
jandarma,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha
sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 95 inci maddesiyle aynen
kabul edilerek kanunlaşmıştır.
[15] 22/1/2015
tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 107 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan
“karasuları dışında işlemez” ibaresi “geminin bağlı bulunduğu üsse/limana
dönmesiyle başlar” şeklinde değiştirilmiştir.